Comrade Sharad Patil : काम्रेड शरद पाटील: वर्ग व जातीव्यवस्थेसंबंधी विचारांचे क्रांतिकारी प्रवक्ते | जन्मशताब्दी विशेष लेख |

Comrade Sharad Patil Janma Shatabdi Varsh 2025

दिनांक 4 जुन 2025 | सत्यशोधक न्युज |

” काम्रेड शरद पाटील यांच्याइतका प्रदिर्घ काळ अभ्यास व संशोधन करण्यासाठी क्वचितच कोणाला मिळाला असेल ! Comrade Sharad Patil यांच्या अभ्यासाचे विषय गंभीर, पण मुलभुत ! प्रस्थापितांच्या हितसंबंधांना बाधक करणारे या अभ्यास व संशोधनाचे निष्कर्ष होते.म्हणुन ते दुर्लक्षिले गेले.पण शिरुर येथील डॉ.सुभाष गवारी यांनी हे जाणले.आपल्याकडील धन त्यांनी या महान मराठी विद्वानाचे विचारधन जिवंत ठेवण्याच्या प्रेरणेतुन त्यासाठी ‘मावळाई’ ही प्रकाशन संस्था निर्माण केली. “

2024 – 25 हे वर्ष प्राच्यविद्यापंडित Comrade Sharad Patil यांचे जन्मशताब्दी वर्ष म्हणून साजरे होत आहे. ही केवळ त्यांच्या जन्माची शताब्दी नाही . ती क्रांतिकारी पुरोगामी ,विज्ञानवादी,तर्कवादी,कामगार,श्रमिक,सर्वहारा,दलित, बहुजन आणि स्रीदास्यविरोधी चळवळीच्या वैचारिक अधिष्ठानाची उजळणी करण्याची एक संधी आहे.

🇨🇬 एक विचार-क्रांतीचे सुत्रकार—

Comrade Sharad Patil हे फक्त एक विचारवंत नव्हते – ते एक विचार-क्रांतीचे सुत्रकार,योद्धा, अभ्यासक,संशोधक व लेखक होते. त्यांनी मार्क्सवाद, फुलेवाद आणि आंबेडकरवाद यांचा समन्वय साधत सामाजिक क्रांतीचे नवे तत्त्वज्ञान मांडले.

🔷 दलित साहित्याला दिली वैचारिक दिशा—

काम्रेड शरद पाटील यांनी दलित साहित्याचे अस्मितेला केवळ भावनिक नजरेने न पाहता सामाजिक विज्ञानाच्या चौकटीत अभ्यास करून विश्लेषण केले. बाबुराव बागुल, शंकरराव खरात दलित लेखकांना मुख्य प्रवाहातील वाङ्मयीन क्षेत्रात योग्य स्थान कधी मिळाले नाही. यावर त्यांनी तीव्र टीका केली. त्यांच्यासाठी साहित्य हे केवळ अभिव्यक्तीचे साधन नसते तर वास्तवाचा आरसा आणि परिवर्तनाचे शस्त्र होते .

📚 ‘शोषितांचे सौंदर्यशास्त्र’ आणि नव्या वाङ्मयीन चौकटी—-

काम्रेड शरद पाटील यांच्यापुर्वी  मराठी वाङ्ममयाला ब्राह्मणवादी सौंदर्यदृष्टीने परखले गेले होते. शरद पाटील यांनी याविरुद्ध ठाम भूमिका घेतली व ‘शोषितांचं सौंदर्यशास्त्र’ अब्राम्हणी सौंदर्यशास्त्राची मांडणी केली. त्यांच्या मते, ‘सौंदर्य’ हे केवळ देखाव्यात नसून संघर्षात आणि परिवर्तनातही असतं. त्यांनी लिहिलेल्या ग्रंथांमध्ये ही भूमिका त्यांनी जोरकसपणे व अभ्यासपूर्ण पद्धतीने मांडली आहे.

🧠 जात, वर्ग आणि स्त्रीदमन – समांतर मांडणी—

पश्चिमी ‘मार्क्सवाद’ केवळ ‘वर्ग संघर्षा’वर आधारित होता.तर भारतीय समाजात जातव्यवस्थेचं दमन हे जास्त खोलवर आणि पिढ्यानपिढ्या चालत आलेले होते. हे समजून घेण्यासाठी शरद पाटील यांनी फुले-आंबेडकरांच्या विचारांची पुनर्मांडणी करत जात, वर्ग आणि लिंग या त्रिसूत्रीचा सुत्रपात करत अभ्यास केला. वर्गीय व जातीय शोषणाविरोधात क्रांतीसाठी एकत्रित लढ्याची संकल्पना त्यांनी मांडली.

🏛️ शरद पाटील यांची ग्रंथसंपदा—-

• भारतीय साहित्याची उपक्रमशीलता
• शोषितांचे सौंदर्यशास्त्र
• भारतीय जातसंघर्षाचा इतिहास
• मार्क्सवाद, आंबेडकरवाद आणि फुलेवाद यांचे तुलनात्मक विश्लेषण अशा स्वरूपात आहे.
त्यांचे साहित्य केवळ वाचावे असे नाही, तर संघर्षाच्या मैदानातही घेऊन जावे असे आहे.

📢 आजच्या तरुणांना काय शिकायला हवे?—-

शरद पाटील यांनी दिलेली शिकवण आजच्या पिढीसाठी अत्यंत मोराची व उपयुक्त आहे—
• विचार करा, विश्वास ठेवा, पण प्रश्न विचारत राहा.
• साहित्य हे फक्त भावना नाही, ते क्रांतीचे साधन आहे.
• सामाजिक न्याय ही नुसती घोषणा नसून, संघर्षातून घडणारी प्रक्रिया आहे.

🔚 उपसंहार—-

काम्रेड शरद पाटील हे केवळ लेखक नव्हते. ते मुलभुत परिवर्तनवादी विचारांचे वास्तुविशारद होते. त्यांच्या जन्मशताब्दी वर्षात आपण त्यांच्या विचारांना नव्या पिढीत पोचवणे हीच खरी त्यांना अभिवादनाची दिशा असेल.

अधिक अभ्यासासाठी खालील संकेतस्थळांना भेट द्या —-

🔗 [शरद पाटील यांची पुस्तके व विश्लेषण – Marathi Wikisource]
[सत्यशोधक विचारधारा काय आहे? – Article Series]
[Phule-Ambedkar-Marx Comparative Study PDF]

सत्यशोधक न्युज चे आणखीन लेख व बातम्या खालील लिंक वर क्लिक करुन आपल्याला वाचता येतील —

Support Cancer Patients: गरीब कुटुंबासाठी देवदूत ठरले बजरंग दल व दलित महासंघ ; कॅन्सर रुग्णासाठी दिला आर्थिक मदतीचा हात !

‘शाहिर अमर शेख बहुउद्देशीय प्रतिष्ठान’ – लोकशाहीर अमर शेख यांचा तेजस्वी वारसा 

About The Author

Dr.Nitin Pawar

डॉ. नितीन पवार (D.M.S. – Management)
पत्रकार, संपादक, लेखक, ब्लॉगर व मानव अधिकार कार्यकर्ते.
शिरूर (पुणे) येथील रहिवासी.
सत्य, निष्पक्ष आणि समाजाभिमुख पत्रकारितेद्वारे ग्रामीण भागाचा आवाज बुलंद करण्यासाठी कार्यरत.
📧 np197512@gmail.com | 🌐 www.shirurnews.com

See author's posts