Share Market Prices : शेअर बाजारातील भाव कसे ठरतात? – नवशिक्यांसाठी समजावून सांगितलेली आहे.

How Share Prices Are Determined in the Share Market – in Marathi

दिनांक 10 जुलै २०२५ | सत्यशोधक न्युज |

📘 प्रस्तावना—–

Share Market Prices: शेअर बाजारातील शेअर्सचे भाव कसे ठरतात, कोण ठरवतो, व कोणते घटक परिणाम करतात – याची सविस्तर माहिती मराठीतून.

शेअर बाजारात गुंतवणूक करताना एक गोष्ट सतत ऐकायला येते – “आज त्या शेअरचा भाव वाढला”, “तो शेअर खाली गेला”, “Market चा Sentiment वाईट आहे” वगैरे.
पण हे शेअरचे भाव (Share Price) नक्की ठरवतो कोण? आणि ते कसे बदलतात?
हा प्रश्न अनेक नवशिक्यांना पडतो. चला तर मग, याचे उत्तर समजून घेऊया.

📊 शेअर म्हणजे काय? थोडक्यात आठवण—

शेअर म्हणजे एखाद्या कंपनीतील तुमचा छोटासा हिस्सा. जर तुम्ही TCS चे शेअर्स घेतले, तर तुम्ही त्या कंपनीचे भागधारक होता.
शेअरच्या किंमतीत होणाऱ्या बदलावरूनच तुम्हाला नफा किंवा तोटा होतो.

💡 मुख्य सूत्र: मागणी आणि पुरवठा (Demand & Supply)—-

“शेअरचे भाव ठरतात – मागणी आणि पुरवठा यांच्या तत्त्वावर.”

👉 उदाहरण:

• जर एखाद्या कंपनीचे शेअर्स खरेदी करायला अनेक लोक उत्सुक असतील (मागणी जास्त), तर त्याचा भाव वाढतो.

• आणि विकणारे जास्त असतील (पुरवठा जास्त), तर भाव घसरतो.

🔁 भाव कसे बदलतात? (Live Trading Mechanism)—-

शेअर बाजार (NSE/BSE) हे ऑटोमेटेड Order Matching System वापरते:

• जर A व्यक्ती ₹100 ला विकायला तयार असेल, आणि B व्यक्ती ₹100 ला खरेदी करायला तयार असेल → डील होते.

• या प्रकारे लाखो खरेदी-विक्रीचे ऑर्डर्स बाजारात सामील होतात आणि Live Price तयार होतो.

🔍 भावावर परिणाम करणारे घटक—–

1. कंपनीचे आर्थिक प्रदर्शन (Fundamentals)

Profit, Loss, Debt, Future Plans

चांगला निकाल → भाव वाढतो

वाईट निकाल → भाव घसरतो

2. बाजारातील भावना (Market Sentiment)

निवडणुका, युद्ध, RBI Policy, महागाई इत्यादी घटनांचा परिणाम

3. सेक्टर पातळीवरील घडामोडी

जर Pharma सेक्टरमध्ये सकारात्मक बातमी आली → त्या क्षेत्रातील शेअर्स वाढतील

4. FII आणि DII व्यवहार

Foreign Investors किंवा Mutual Funds ने शेअर्स विकले/खरेदी केल्यास मोठा परिणाम

5. ब्रेकिंग न्यूज / अफवा

रिलायन्स जिओ IPO येतोय – अशी अफवा आली, तर रिलायन्स चा भाव वाढू शकतो

📈 शेअरचे भाव कोण ठरवतो?—-

कुठलीही केंद्रीकृत संस्था शेअरचे भाव ठरवत नाही. ते बाजारातील व्यवहारांवर अवलंबून असतात.

📍 NSE/BSE फक्त Trading Platform देतात.
📍 खरेदी-विक्री करणारे व्यापारीच किंमत ठरवतात.

🧮 Opening Price, Closing Price, High, Low म्हणजे काय?—-

प्रकार अर्थ

Opening Price : सकाळी मार्केट उघडल्यानंतर पहिली व्यवहार किंमत
Closing Price: दिवसाच्या शेवटी शेवटचा व्यवहार
Day High दिवसभरातील सर्वात जास्त किंमत
Day Low दिवसभरातील सर्वात कमी किंमत

📚 उदाहरण: ITC चा भाव कसा ठरतो?

1. 100 लोक खरेदीसाठी तयार → ₹470 ला

2. 80 लोक विक्रीसाठी तयार → ₹470 ला

3. त्यामुळे त्या क्षणी ₹470 हे भाव ठरतात

4. जर अचानक ITC चा quarterly result चांगला आला, तर खरेदी वाढते → ₹480 होते

📌 ट्रेडिंगमध्ये वापरले जाणारे टर्म्स—-

टर्म अर्थ

• CMP Current Market Price
• LTP Last Traded Price
• Ask Price विक्रेता कितीला विकतो
• Bid Price खरेदीदार कितीला खरेदी करतो

❓ नवशिक्यांचा एक सामान्य प्रश्न—-

“शेअर भाव एवढे का वाढतात किंवा घसरतात?”

→ कारण बाजारात “Emotions” सुद्धा खूप काम करतात – घबराट, हव्यास, अफवा, आशा यामुळे खूप मोठे चढ-उतार होतात.

🧠 समजायला सोपं उदाहरण–

भाजी बाजार: टोमॅटोची मागणी वाढली, आणि पुरवठा कमी झाला → भाव वाढतो.
शेअर बाजार: ITC चा profit वाढला, लोक खरेदीसाठी उत्सुक → भाव वाढतो.

✅ निष्कर्ष—-

शेअरचे भाव सतत बदलतात आणि हे बदल पूर्णपणे मागणी व पुरवठा, तसेच बाजारातील भावना यावर आधारित असतात. नवशिक्यांनी याची नीट समज करून घेतल्यास शेअर बाजारात निर्णय घेणे सोपे होते.

अधिक माहितीसाठी भेट द्या खालील संकेतस्थळांना •••• 

🔗 

NSE India – Market Watch

Zerodha Varsity – How Prices Move

Moneycontrol Live Prices

सत्यशोधक न्युज च्या आणखीन बातम्या व लेख वाचा पुढील लिंकवर क्लिक करून ••••

Share Market Risks : शेअर बाजारातील जोखीम म्हणजे काय? – नवशिक्यांसाठी संपूर्ण मार्गदर्शन |

About The Author

Dr.Nitin Pawar

डॉ. नितीन पवार (D.M.S. – Management)
पत्रकार, संपादक, लेखक, ब्लॉगर व मानव अधिकार कार्यकर्ते.
शिरूर (पुणे) येथील रहिवासी.
सत्य, निष्पक्ष आणि समाजाभिमुख पत्रकारितेद्वारे ग्रामीण भागाचा आवाज बुलंद करण्यासाठी कार्यरत.
📧 np197512@gmail.com | 🌐 www.shirurnews.com

See author's posts