Dr.Babasaheb Ambedkar यांच्याबद्दल तुम्हाला माहित नसलेल्या ५ रंजक गोष्टी : एक सखोल लेख
Dr.Babasaheb Ambedkar Facts !
दिनांक 4 जुलै 2025 | संपादक |
लेखक: डॉ.नितीन पवार ,शिरुर
” Dr.Babasaheb Ambedkar यांच्या जीवनातील ५ रंजक गोष्टी – भवानीमातेशी नाते, महाड सत्याग्रहातील गांधीजींचा फोटो, ‘पांडवप्रताप’ ग्रंथ, तुकारामांवरील श्रद्धा आणि व्यंगचित्रातील पुस्तकप्रेम – सविस्तर माहिती वाचा!”
परिचय—-
Dr.Babasaheb Ambedkar हे भारताच्या सामाजिक, राजकीय आणि शैक्षणिक इतिहासातील एक महान क्रांतिकारक व्यक्तिमत्व होते. संविधान निर्माते, मानवाधिकारांचे पुरस्कर्ते आणि अस्पृश्यता नष्ट करण्यासाठी लढणारे असे हे व्यक्तिमत्त्व केवळ ऐतिहासिक नव्हे तर प्रेरणादायी आहे. या लेखात आपण Dr.Babasaheb Ambedkar यांच्याशी निगडीत काही अपरिचित पण महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घेणार आहोत.
1. ‘भवानीमाता’चा उल्लेख – धर्मनिष्ठतेची सुरुवात—-
Dr.Babasaheb Ambedkar यांनी त्यांच्या सुरुवातीच्या लेखनप्रपंचात अनेक पत्रकांवर “भवानीमाता” या शब्दाचा उल्लेख केला आहे. हा उल्लेख त्यांची धार्मिक समजूत आणि परंपरेत असलेली श्रद्धा दर्शवतो. ते वाचन आणि लेखनाच्या माध्यमातून समाजजागृती करत असताना ते देवी भवानीचे नाव घेऊन कार्याला आरंभ करत असत. त्यांच्या जीवनाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यावर हे धार्मिक प्रभाव दिसून येतात, जरी पुढे त्यांनी बौद्ध धर्म स्वीकारला.
2. महाड सत्याग्रह व गांधीजींचा फोटो—
महाडचा सत्याग्रह हा Dr.Babasaheb Ambedkar यांच्या सामाजिक संघर्षातील महत्त्वाचा टप्पा आहे. १९२७ साली, अस्पृश्यांना पिण्याच्या पाण्याचा हक्क मिळावा यासाठी त्यांनी महाडमध्ये आंदोलन केले. विशेष म्हणजे त्या वेळी त्यांच्या व्यासपीठावर ‘महात्मा गांधी‘ यांचा फोटो लावण्यात आलेला होता. यामागे त्यांची एकता दाखवण्याचा उद्देश होता. सामाजिक सुधारणांसाठी दोघांचे विचार वेगळे होते, पण प्रारंभी आंबेडकर गांधीजींना एक प्रेरणादायक नेता मानत होते.
3. ‘पांडवप्रताप’ या ग्रंथाचे अस्तित्व—-
Dr.Babasaheb Ambedkar यांच्या घरात ‘पांडवप्रताप‘ हा धार्मिक ग्रंथ होता. पांडवांची शौर्यगाथा सांगणारा हा ग्रंथ त्यांच्या बालवयात त्यांच्या वाचनात होता. याचा परिणाम म्हणून त्यांच्या विचारात अन्यायाविरुद्ध लढण्याची प्रेरणा आणि सामाजिक समतेची धारणा रुजली. हा ग्रंथ त्यांच्यातील लढवय्या वृत्तीला पोषक ठरला.
4. संत तुकारामांवरील श्रद्धा—–
Dr.Babasaheb Ambedkar हे संत तुकाराम महाराज यांचे मोठे चाहते होते. त्यांनी तुकाराम महाराजांच्या अभंगांचा अभ्यास केला होता आणि तुकारामांच्या “नीच जातीला ना निंदा करा” अशा अभंगातून प्रेरणा घेतली. त्यांच्या सामाजिक समतेच्या विचारात संत तुकारामांचा प्रभाव स्पष्ट दिसून येतो. Dr.Babasaheb Ambedkar यांच्या नियतकालिकांमधे तुकारामांच्या अभंगांचा उल्लेख अनेकदा आढळतो.
5. डेव्हिड या व्यंगचित्रकाराने आंबेडकरांना कसे पाहिले?
जगप्रसिद्ध व्यंगचित्रकार डेव्हिड यांनी Dr.Babasaheb Ambedkar यांचे व्यंगचित्र काढताना त्यांना “पुस्तकांच्या ढिगार्यामध्ये बसलेले” दाखवले होते. या चित्राने आंबेडकरांच्या अफाट वाचनप्रेमाचे आणि बुद्धिमत्तेचे दर्शन घडवले. त्यांनी ५०,००० पेक्षा अधिक पुस्तके वाचली होती आणि हे व्यंगचित्र हे त्यांचे पुस्तकप्रेम अधोरेखित करते.
निष्कर्ष—–
Dr.Babasaheb Ambedkar हे केवळ संविधानाचे शिल्पकार नव्हते, तर एक जिज्ञासू, तत्त्ववेत्ता, धर्मचिंतक आणि समाजसुधारक होते. भवानीमातेविषयी श्रद्धा, गांधीजींचा आदर, पांडवप्रतापाचा अभ्यास, तुकारामांवरील भक्ती आणि पुस्तकसंग्रहाची आवड – या सर्व बाबी त्यांचा बहुआयामी व्यक्तिमत्व उलगडतात. या गोष्टींवर आधारित माहिती समाजातील तरुण पिढीसाठी प्रेरणादायी ठरू शकते.
अधिक माहितीसाठी खालील संकेतस्थळांना भेट द्या •••••
डॉ. नितीन पवार (D.M.S. – Management)
पत्रकार, संपादक, लेखक, ब्लॉगर व मानव अधिकार कार्यकर्ते.
शिरूर (पुणे) येथील रहिवासी.
सत्य, निष्पक्ष आणि समाजाभिमुख पत्रकारितेद्वारे ग्रामीण भागाचा आवाज बुलंद करण्यासाठी कार्यरत.
📧 np197512@gmail.com | 🌐 www.shirurnews.com
