मराठा आंदोलन : जरांगे पाटील यांच्या लढ्याला मिळाली ‘गती'(?) ; सरकारचे महत्त्वाचे निर्णय जाहीर !

मराठा आंदोलन :लढाई जिंकली पण ‘युद्ध’ जिंकणे बाकी?

मुंबई ,दिनांक २ सप्टेंबर २०२५ |प्रतिनिधी |

“मराठा आरक्षण आंदोलन ताज्या अपडेट्स : हैदराबाद गॅझेट त्वरित लागू, सातारा-औंध गॅझेट अभ्यास, आंदोलकांवरील गुन्हे मागे, शहीद कुटुंबीयांना मदत व नोकरीची हमी तसेच कास्ट सर्टिफिकेटचा तातडीने निर्णय. जरांगे पाटील यांच्या लढ्याला मिळाली गती.”

राज्यभर अभूतपूर्व आनंद व जल्लोश :

सोनेसांगवी तालुका शिरुर,जिल्हा-पुणे येथील जल्लोष (वरील व्हिडिओमधे) :

” शिवसेना शिरूर-आंबेगाव तालुकाप्रमुख श्री.मल्हारीशेठ आनंदराव काळे, लोकनियुक्त आदर्श सरपंच सौ.रेखाताई मल्हारीशेठ काळे, करंजावणे गावचे सरपंच श्रीरामबाप्पू शेलार, उपसरपंच सुनिलआण्णा शेळके, ग्रा.पं.सदस्य तुकाराम डांगे, सामाजिक कार्यकर्ते शांताराम चिखले, यात्रा कमिटी अध्यक्ष गेनभाऊ काळे, सोसायटी चेअरमन सुरेश टाकळकर, चेअरमन किसन डांगे, युवा उद्योजक बंडाजी टाकळकर, कुशाभाऊ आवटे, मिराजी भालेराव तसेच उपस्थित समस्त ग्रामस्थ सोनेसांगवी यांनी या सरकारच्या निर्णयानंतर आनंद व्यक्त केला आहे. “

मराठा समाजाच्या आरक्षणाच्या मागणीसाठी सुरू असलेल्या आंदोलनाने आता निर्णायक टप्पा गाठला आहे. मागील काही महिन्यांपासून समाजाच्या प्रश्नांसाठी उपोषण, मोर्चे, ठिय्या आंदोलन असे विविध मार्ग अवलंबणारे मराठा समाज नेते मनोज जरांगे पाटील यांच्या आंदोलनामुळे राज्य सरकारला पावले उचलावी लागली आहेत. अखेर सरकारने काही ठोस निर्णय घेतल्याची घोषणा झाली असून त्यामुळे आंदोलनाला नवी दिशा मिळाली आहे. या निर्णयांची अंमलबजावणी आणि आगामी काळातील त्याची परिणामकारकता यावरच मराठा समाजाचे भविष्य अवलंबून राहणार आहे

१. हैदराबाद गॅझेट त्वरित लागू••••

सरकारने जाहीर केलेल्या महत्त्वाच्या निर्णयांमध्ये हैदराबाद गॅझेट त्वरित लागू करण्याचा निर्णय विशेष महत्त्वाचा आहे. या गॅझेटद्वारे मराठा समाजातील मागास घटकांना थेट शैक्षणिक व नोकरीच्या संधींमध्ये आरक्षणाचा लाभ मिळणार आहे. अनेक वर्षांपासून या गॅझेटची अंमलबजावणी थांबलेली होती. जरांगे पाटील यांच्या सातत्यपूर्ण दबावामुळे अखेर महाराष्ट्र राज्य सरकारने त्वरित अंमलबजावणीला मान्यता दिली आहे. हा निर्णय तातडीने लागू झाल्यास हजारो तरुणांना त्वरित शैक्षणिक संधी आणि नोकरीच्या मार्गिका खुल्या होतील.

२. सातारा व औंध गॅझेट्समधील त्रुटींचा अभ्यास••••

हैदराबाद गॅझेटसोबतच सरकारने सातारा व औंध गॅझेट्स या संदर्भातील निर्णय देखील पुढील पंधरा दिवसांत घेण्याची घोषणा केली आहे. या गॅझेट्समध्ये काही कायदेशीर व तांत्रिक त्रुटी असल्याचे नमूद करण्यात आले आहे. त्या त्रुटींचा सखोल अभ्यास करून अंतिम निर्णय घेण्यात येणार आहे. या घोषणेमुळे मराठा समाजाने अर्धवट समाधान व्यक्त केले आहे. कारण, अद्याप ठोस निर्णय न घेता “अभ्यास” या शब्दात सरकार वेळकाढूपणा तर करत नाही ना, अशी शंका काहींच्या मनात आहे. तरीही आंदोलनकर्त्यांनी या सरकारला वेळ देण्याचा निर्णय घेतला आहे.

” मागण्या मान्य झाल्यानंतरचे कोल्हापूर येथील एक उत्सवी दृश्य: “

” कोल्हापूर: वसंतराव मुळीक, चंद्रकांत पाटील, उमेश पवार, संदीप देसाई, रुपेश पाटील, राजू सावंत, शाहीर दिलीप सावंत, सुनिता पाटील, बाबा महाडिक, शशिकांत पाटील , निलेश चव्हाण, अवधूत पाटील, संपत चव्हाण पाटील हे मराठा आंदोलक”

३. आंदोलकांवरील गुन्हे मागे••••

आंदोलनाच्या काळात राज्यभरात झालेल्या आंदोलनांदरम्यान अनेक आंदोलकांवर गुन्हे दाखल करण्यात आले होते. अनेक ठिकाणी आंदोलकांवर लाठीमार, अटक, तसेच सरकारी मालमत्तेचे नुकसान झाल्याचे प्रकरण नोंदवले गेले होते. आता सरकारने सप्टेंबरच्या अखेरपर्यंत सर्व गुन्हे मागे घेण्यात येतील अशी घोषणा केली आहे. हा निर्णय आंदोलनकर्त्यांसाठी मोठा दिलासा ठरला आहे. अन्यथा गुन्ह्यांच्या ओझ्याखाली अनेक तरुणांचे आयुष्य उद्ध्वस्त होण्याची भीती होती.

४. बळी गेलेल्या आंदोलकांच्या कुटुंबांना मदत••••

मराठा आरक्षणाच्या आंदोलनात अनेकांनी आपले प्राण गमावले. अशा आंदोलनकर्त्यांच्या कुटुंबीयांसाठी सरकारने आर्थिक मदतीची घोषणा केली होती. त्यापैकी काहींना मदत पोहोचली असून, उर्वरित कुटुंबांना येत्या आठवड्यात मदत पोहोचवण्यात येईल असे स्पष्ट करण्यात आले आहे. सरकारने केलेली ही घोषणा आंदोलन शहीदांच्या कुटुंबासाठी दिलासादायक असली तरी उशिरा का होईना पण न्याय मिळत असल्याची भावना समाजात आहे.

५. शासकीय नोकरीची हमी••••

फक्त आर्थिक मदत न देता आंदोलक शहीदांच्या वारसांना परिवहन महामंडळ किंवा अन्य शासकीय विभागात नोकरी देण्याचा निर्णय सरकारने घेतला आहे. या निर्णयामुळे मृत आंदोलनकर्त्यांच्या कुटुंबांना दीर्घकालीन आर्थिक सुरक्षितता मिळणार आहे. ही मागणी सुरुवातीपासूनच आंदोलनकर्त्यांनी केली होती आणि अखेर सरकारने ती मान्य केली आहे.

६. कास्ट सर्टिफिकेट त्वरित देण्याचा निर्णय•••

मराठा समाजातील विद्यार्थ्यांना आणि नोकरभरतीसाठी धडपडणाऱ्या तरुणांना सर्वात मोठा अडथळा म्हणजे जात प्रमाणपत्राचा विलंब. आता सरकारने तातडीने कास्ट सर्टिफिकेट देण्याचा निर्णय घेतला आहे. याला औपचारिक मान्यता मिळाली असून, यामुळे लाखो तरुणांचे अडथळे दूर होण्याची शक्यता आहे. जात प्रमाणपत्र मिळाले तर प्रवेश, शिष्यवृत्ती, नोकरभरती या सर्वच बाबींमध्ये वेगाने संधी उपलब्ध होतील.

आंदोलनाचा पुढील मार्ग•••••

या सर्व निर्णयांमुळे जरांगे पाटील यांच्या आंदोलनाला तात्पुरता विजय मिळाल्याचे चित्र दिसत असले तरी समाज अजून पूर्ण समाधानी नाही. कारण, अद्याप न्यायालयीन कसोटी बाकी आहे. न्यायालयानेच आरक्षणाला अंतिम शिक्कामोर्तब करायचे आहे. शिवाय सातारा व औंध गॅझेट्सच्या बाबतीत ठोस निर्णय पुढील पंधरा दिवसांत होणार आहे. त्यामुळे समाजाने थोडी संयमाची भूमिका घेणे अपेक्षित आहे.

जरांगे पाटील यांनी देखील आंदोलन तातडीने मागे न घेता “सरकारच्या निर्णयांच्या अंमलबजावणीवर बारीक लक्ष ठेवणार” असे सांगितले आहे. सरकारने दिलेली आश्वासने प्रत्यक्षात उतरली नाहीत तर पुन्हा मोठ्या आंदोलनाचा इशारा त्यांनी दिला आहे.

राजकीय परिणाम••••••

मराठा समाज हा राज्यातील मोठा मतदार आहे. त्यामुळे या आंदोलनामुळे राजकीय पक्षांचे गणित बदलण्याची शक्यता आहे. आगामी विधानसभा,स्थानिक स्वराज्य संस्था इ. निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर सरकारने घेतलेले निर्णय समाजाला कितपत पटतात, हे महत्त्वाचे ठरणार आहे. विरोधी पक्षाने सरकारवर दबाव आणला होता की, आंदोलनकर्त्यांच्या मागण्या मान्य करा अन्यथा संघर्ष पेटेल. अखेर सरकारने काही निर्णय घेऊन आंदोलन आटोक्यात आणण्याचा प्रयत्न केला आहे.

समाजाची अपेक्षा•••••

मराठा समाज फक्त तात्पुरत्या घोषणांनी समाधानी नाही. त्यांना स्थिर, कायमस्वरूपी आरक्षण हवे आहे. आंदोलक तरुणांची अपेक्षा आहे की, “आता शब्दांचा खेळ नको, प्रत्यक्ष निकाल हवा.” शेतकरी, बेरोजगार तरुण, विद्यार्थी, महिलावर्ग सगळ्यांनी एकाच सुरात सरकारकडे पाहिले आहे.

निष्कर्ष•••••

जरांगे पाटील यांच्या नेतृत्वाखालील मराठा आरक्षण आंदोलनाने पुन्हा एकदा राज्य सरकारला कठोर निर्णय घ्यायला भाग पाडले आहे. हैदराबाद गॅझेट लागू, सातारा व औंध गॅझेट्सवरील अभ्यास, गुन्हे मागे घेणे, आर्थिक मदत, नोकरीची हमी आणि जात प्रमाणपत्राचा तातडीने निर्णय — या सर्व मुद्द्यांनी आंदोलनाला तात्पुरते समाधान मिळाले आहे. परंतु अंतिम आरक्षणाचा प्रश्न अद्यापही अनुत्तरित आहे. येत्या काळात या निर्णयांची अंमलबजावणी किती वेगाने आणि कितपत प्रामाणिकपणे होते, यावरच मराठा समाजाचे भवितव्य ठरणार आहे.

अधिक माहितीसाठी भेट द्या खालील संकेतस्थळांना••••••

1. महाराष्ट्र शासन – अधिकृत संकेतस्थळ

2. महाराष्ट्र विधानसभा व विधानपरिषद दस्तऐवज

3. द इंडियन एक्सप्रेस – मराठा आरक्षण बातम्या

4. लोकसत्ता – मराठा आंदोलन अपडेट्स

5. सकाळ – मराठा आरक्षण संदर्भ

6. नवभारत टाइम्स – मराठा आरक्षण न्यूज

7. द हिंदू – Reservation in India 

‘सत्यशोधक ब्लॉग’ च्या आणखीन बातम्या व लेख वाचा खालील लिंकवर क्लिक करुन•••• 

मराठा आरक्षण आंदोलन थांबणार,मिळणार की चिघळणार? ताजी अपडेट वाचा. ..

शिरूर तालुक्यातील वृद्ध दांपत्य आजारी; शिक्रापुर पोलिसांकडून अद्याप कारवाई नाही, न्यायासाठी आर्त हाक

‘तृप्ती फिल्म प्रोडक्शन’चे रामदासजी राऊत यांच्या द्वितीय पुत्राचा थाटामाटात विवाह सोहळा आनंदी येथे संपन्न !

About The Author

Dr.Nitin Pawar

डॉ. नितीन पवार (D.M.S. – Management)
पत्रकार, संपादक, लेखक, ब्लॉगर व मानव अधिकार कार्यकर्ते.
शिरूर (पुणे) येथील रहिवासी.
सत्य, निष्पक्ष आणि समाजाभिमुख पत्रकारितेद्वारे ग्रामीण भागाचा आवाज बुलंद करण्यासाठी कार्यरत.
📧 np197512@gmail.com | 🌐 www.shirurnews.com

See author's posts